Śnieżnobiały uśmiech i przyjemny oddech to marzenia każdego psa i jego właściciela, a żeby ten cel osiągnąć, potrzebna jest nienaganna pielęgnacja. Higiena jamy ustnej dotyczy nie tylko ludzi. Jest to również nieodłączny element życia psa, o którym bardzo dużo właścicieli zapomina. Skoro my, człowieki, myjemy zęby minimum dwa razy dziennie, to dlaczego nie robimy tego naszym sierściuchom? Przecież ich zęby także się brudzą i niszczą. Jednym z najczęstszych problemów u psów jest kamień nazębny – z zewnątrz niepozorny, ale co się kryje pod jego skorupą i jaki to ma wpływ na stan zdrowia jamy ustnej naszego psa?

Kamień nazębny u psa – co to i jak powstaje

Kamień na zębach u psa to brązowo-żółty osad, o szorstkiej powierzchni i twardej strukturze, który występuje w jamie ustnej, zazwyczaj na brzegach dziąseł. Zmiana ta powstaje w wyniku mieszania się resztek pokarmu, które pozostały w pyszczku po posiłku, z bytującymi tam bakteriami, odpowiedzialnymi za tworzenie płytki nazębnej. Jest to proces całkowicie naturalny, jednak jeżeli osad bakteryjny nie jest regularnie ścierany lub usuwany podczas mycia zębów, doprowadza to do tworzenia się kamienia nazębnego w wyniku działania substancji zawartych w ślinie, takich jak fosforan wapnia, który przyczynia się do utwardzania tego osadu.

Kamień u psa osadza się zazwyczaj w trudno dostępnych miejscach, jak na przykład w przestrzeniach międzyzębowych lub na powierzchni zębów trzonowych i na kłach. Problem jest w dużej mierze uwarunkowany genetycznie i dotyczy zazwyczaj psów z nieprawidłowym zgryzem lub zaburzeniem składu śliny. Pomimo faktu, że z tym problemem może borykać się każdy właściciel, który zaniedba higienę jamy ustnej swojego pupila, to jednak najczęściej narażone są psy ras małych, karłowatych, krótkoczaszkowych:

• Jamnik
• Yorkshire
• Maltańczyk
• Pekińczyk
• Shih tzu

Problem u tych ras jest związany z deformacją kości podczas hodowli i skłonnością do nieprawidłowego ustawienia zgryzu. Objętość jamy ustnej jest zmniejszona, a jednak nadal musi się tam pomieścić tyle samo zębów, co u psów innych ras. W związku z tym, uzębienie jest bardzo skupione i podczas pielęgnacji nie jesteśmy w stanie prawidłowo wyczyścić wszystkich zębów i przestrzeni pomiędzy nimi.

Kamień nazębny u psa – objawy i zapobieganie

Pierwszymi objawami, które możemy zauważyć u naszego psa z problemami w jamie ustnej, to przede wszystkim nieprzyjemny zapach. Początkowo mniej intensywny, w zaawansowanych przypadkach wyczuwalny z odległości nawet 1 do 2 metrów. Powierzchnia kamienia jest idealnym podłożem do rozwoju bakterii, które wędrując sobie dalej, mogą doprowadzić do zapalenia dziąseł, więc będziemy obserwowali zaczerwienienie w jamie ustnej, nadmierne ślinienie się i brak apetytu spowodowany bólem. Rozwój drobnoustrojów, w późniejszym czasie, może doprowadzić do paradontozy i utraty zębów. Innymi konsekwencjami zaniedbania higieny jamy ustnej naszego psa, mogą być problemy z sercem, wątrobą i nerkami.

Jak usunąć kamień nazębny u psa samemu, domowymi sposobami? Odpowiedź jest prosta – takie metody nie istnieją. Jedyne co możemy zrobić, to zapobiegać jego powstawaniu i regularnie kontrolować stan uzębienia u weterynarza.

Jak zadbać o zdrowe zęby u psa? Przede wszystkim zwróć uwagę na to, czym karmisz swojego pupila. Powinieneś wybierać wysokiej jakości suchą karmę, bez dodatków cukru, barwników i konserwantów. Dodatkowo zaleca się ograniczenie spożywania wysokokalorycznych przysmaków i karmienie wyłącznie mokrą karmą. Ważny jest także stały dostęp do wody i stosowanie specjalistycznych gryzaków czyszczących, dzięki którym pies usuwa osad z powierzchni zęba. Picie wody powoduje płukanie jamy ustnej, co przyczynia się do usuwanie resztek pokarmu, a jednocześnie wapnia, który się odkłada i skutkuje powstawaniem kamienia. Jednak najważniejsze jest regularne mycie i szczotkowanie zębów naszego psa, jest to jedyna metoda w pełni skuteczna.

Szczotkowanie zębów u psa

Płytka bakteryjna, która osadza się na powierzchni zębów może zostać łatwo usunięta za pomocą szczotkowania. Zabieg trwa około 5 minut i powinniśmy przeprowadzać go regularnie, 2-3 razy w tygodniu. Na rynku mamy szeroki wybór szczoteczek dla psa. Niektóre przypominają ludzkie, inne mają formę szorstkiej nakładki na palec właściciela. Do higieny jamy ustnej potrzebna jest nam także pasta do zębów. Producenci zadbali o najbardziej wymagających klientów i stworzyli żele do mycia, o smaku mięska, aby umilić naszym podopiecznym procedurę szczotkowania.

Bardzo dużo właścicieli skarży się w gabinetach, że nie potrafią zadbać o higienę zębów swojego psa. Problem jest najczęściej spowodowany agresją i brakiem przyzwyczajania czworonoga do tej procedury, od najmłodszych lat. Pamiętaj, że najefektywniejsza jest nauka poprzez zabawę. Postaraj się przyzwyczajać swojego psa stopniowa. Zacznij od najprostszej czynności, czyli otwieranie pyska i krótki kontakt palca z dziąsłem. Następnie przechodź do coraz dłuższego kontaktu i powolnych okrężnych ruchów. Przedostatnim etapem jest przyzwyczajenie psa do smaku pasty. Nie zapomnij o nagradzaniu swojego psa za postępy w nauce. Możesz do tego używać specjalistycznych dentystycznych smaczków, które pozytywnie wpływają na higienę i zapach jamy ustnej psiaka.

Jeżeli twój sierściuch całkowicie odmawia współpracy podczas szczotkowania i nie jesteś sobie w stanie z tym poradzić, możesz spróbować innych metod. Lekarze weterynarii bardzo często polecają dodawanie sproszkowanych alg do wody. Glony, poprzez dużą zawartość wody (aż 85%), składników mineralnych, kwasów tłuszczowych omega-3, błonnika, kwasu foliowego oraz witamin C, A, D, E i B, wykazują efekt przeciwzapalny, przeciwbólowy i przeciwnowotworowy, co między innymi korzystnie wpływa na stan sierści i zmniejszenie tworzenia się kamienia nazębnego. Pamiętaj jednak, że metody te są one mniej skuteczne, niż klasyczna szczoteczka i pasta.

Kamień nazębny u psa – jak go usunąć

Jak usunąć kamień z zębów psa? Jeśli płytka nazębna u twojego psa jest już w zaawansowanym stadium i widzisz obecny na niej żółto-brązowy kamień, szczotkowanie nie pomoże. Konieczna jest wizyta u weterynarza i specjalistyczny zabieg w narkozie.

Sanacja jama ustnej u psa, jest to zabieg polegający na usunięciu i wyleczeniu wszystkich chorych zębów oraz zadbanie o stan dziąseł i ewentualne uszkodzenia jamy ustnej i języka. Zabieg odbywa się w ogólnym znieczuleniu, ponieważ usuwanie kamienia nazębnego i osadów poddziąsłowych jest bolesne, a żeby zabieg był efektywny, musi być wykonany sumiennie i bardzo dokładnie. Dlatego usuwanie kamienia u psów bez narkozy, oferowane często przez salony piękności, jest bujdą i daje jedynie efekt wizualny. Bez znieczulenia nie jesteśmy w stanie wyczyścić kieszonek zębowych, więc nie uzdrawiamy jamy ustnej, nie niwelujemy stanu zapalnego i nieprzyjemnego zapachu. Znaczną część właścicieli kuszą przyzwoite ceny, które są około dwa razy niższe, niż wizyta u weterynarza i wahają się w granicach od 100 do  250 złotych. Jednak pamiętajmy, że takie zabiegi są oszustwem wobec właścicieli i jednocześnie przemocą wobec zwierząt.

Należy pamiętać, że podczas narkozy zawsze może dojść do jakiś komplikacji, więc usuwanie kamienia nazębnego u psa jest związane z ryzykiem, zwłaszcza u starszych psów. Dlatego przed każdym planowanym zabiegiem i znieczuleniem, lekarz wykonuje badanie krwi, które ma na celu ocenę sprawności funkcjonowania nerek i wątroby, a także wykluczenie anemii. Jest to niezbędny element przed każdym zabiegiem, a jego wyniki wpływają na rodzaj znieczulenia i bezpieczeństwo podczas jego trwania. Wobec starszych psów zaleca się dodatkową kontrolę pod kątem kardiologicznym, w celu wykluczenia nieprawidłowości pracy serca.

Cały zabieg sanacji przebiega w kilku etapach. Pierwszym z nich jest dokładne zbadanie jamy ustnej i ustalenie zakresu działań podczas tego zabiegu. Następnie przechodzimy do usuwania kamienia nazębnego, za pomocą skalera. Wyróżniamy kilka rodzajów:

• Skaler ręczny – mechaniczne odrywanie dużych osadów
• Skaler ultradźwiękowy
• Skaler powietrzny – wysokie ciśnienie wywołuje wibrację końcówki urządzenia

W gabinetach najczęściej stosowana jest metoda usuwania kamienia nazębnego u psów ultradźwiękami. Po usunięciu osadu, płytka bakteryjna jest barwiona, w celu sprawdzenia skuteczności zabiegu. Jeżeli gdzieś zaobserwujemy zabarwienie, konieczne jest ponowne wyczyszczenie. Następne etapy sanacji zależą od stanu zdrowia zębów pacjenta. Jeżeli ekstrakcja zębów nie jest konieczna, przechodzi do polerowania, gdzie używane są gumki i specjalne pasty o różnej grubości ziarna. Następnie jama ustna jest dokładnie płukana. Ostatni etap to zabezpieczenie płytki nazębnej preparatami z fluorem. Zabieg sanacji może zostać wydłużony przy innych nieprawidłowościach, które lekarz wykryje dopiero po usunięciu kamienia lub podczas RTG jamy ustnej:

• Kiretaż – usunięcie osadów z kieszonek dziąsłowych
• Wypełnienie kompozytowe – w przypadkach ubytków w szkliwie
• Leczenie kanałowe
• Ekstrakcja – usunięcie nieprawidłowego zęba

Po zakończonym zabiegu piesek powinien być obdarzony szczególną opieką. Zapewniamy mu ciche i spokojne miejsce, w którym będzie mógł sobie odpocząć. Ze względu na zastosowane znieczulenie, pokarm i wodę możemy podać dopiero po kilku godzinach. Jeżeli była zastosowana ekstrakcja zęba, a nasz podopieczny odczuwa ból i dyskomfort, przez kilka dni powinniśmy mu zapewnić miękki i łatwy do zjedzenia pokarm. Nie powinniśmy też martwić się chwilową utratą apetytu wynikającą z podrażnienia jamy ustnej, aby temu zapobiec lekarz zaleci nam stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Z każdym dniem nasz sierściuch będzie czuł się coraz lepiej i w krótkim czasie wróci do pełnego zdrowia.

Ile kosztuje usuwanie kamienia nazębnego u psa? Widełki cenowe są naprawdę szerokie i wahają się od 250 do 450 złotych. Wszystko zależy od renomy kliniki, wielkości pacjenta, rodzaju narkozy, a przede wszystkim zakresu pracy w jamie ustnej. Należy pamiętać, że zęby raz dotknięte kamieniem nazębnym, są podatne na jego ponowne wystąpienie. W tym celu, po zabiegu sanacji, musimy temu zjawisku zapobiegać poprzez regularne mycie, szczotkowanie i wizyty kontrolne u weterynarza.

Kamień nazębny u psa – konsekwencje zaniedbania

Jeżeli zbagatelizujemy problem obecności kamienia nazębnego u naszego psa, możemy doprowadzić do stanu zapalnego dziąseł i paradontozy. Paradontoza, czyli choroba przyzębia jest złożonym procesem ściśle powiązanym z wytwarzaniem się kamienia nazębnego. Osad powstający na zębach przyczynia się do rozwoju populacji bakterii beztlenowych, a składniki obecne w ślinie przyczyniają się do formowania kamienia nazębnego powyżej i poniżej linii dziąsła. W ciągu tygodnia dochodzi do rozwoju zapalenia dziąseł, co objawia się zaczerwienieniem, nadmiernym ślinieniem i bólem. W zaawansowanym stadium dochodzi do zaniku dziąseł, co przyczynia się do odsłonięcia szyjki zębowej, wytworzenia kieszonek dziąsłowych i ubytków szkliwa. Bakterie obecne w jamie ustnej, wnikają sobie pod dziąsła i powodują uszkodzenie więzadeł okołozębowych oraz kości żuchwy. Cały ten proces przyczynia się do zwiększonej ruchliwości zębów i ich wypadania, a nawet do złamania żuchwy.

Piękny uśmiech naszego psa, to nie tylko walor estetyczny, odgrywa on również ogromną rolę w sferze zdrowotnej naszego pupila. Pamiętajmy, że zęby to bardzo ważny atrybut i życie bez nich może być  w pewnym stopniu utrudnione. Dlatego przede wszystkim stawiajmy na profilaktykę. Przyzwyczajajmy naszego sierściucha od najmłodszych lat do regularnego mycia i szczotkowania zębów. Używajmy dodatkowo specjalistycznych gryzaków, kości i zabawek do samodzielnego usuwania osadu. Dbajmy o profilaktyczne wizyty w gabinetach weterynaryjnych oraz odpowiednio zbilansowaną dietę. Nie lekceważmy pierwszych objawów, szybka reakcja skutkuje niższymi kosztami i mniejszym dyskomfortem naszego pupila. I przede wszystkim, nie pozwólmy się naciągać przez “pseudo specjalistów” do ściągania kamienia nazębnego bez narkozy. Jest to skrajnie nieodpowiedzialne zarówno z naszej strony, jak i ze strony salonu, który taki zabieg oferuje i może wyrządzić więcej krzywdy naszemu psu, niż pożytku. Dbajmy więc o zęby naszego czworonoga, tak samo jak dbamy o nasze.